پس از آن که در سال 1354 هجری شمسی، به منظور اجرای طرح توسعه حرم مطهر امام رضا(ع) خانهها، مغازهها، حجرهها، و سراهای تجاری اطراف حرم تخريب گرديد، قرار شد جايی برای استقرار کسبه و تجّار آن محدوده تهيه شود.
بهتازگی خيابانی در حد فاصل ميدان دقيقی (فلکه آب) تا باغهای توتستان نزديک مصلّی (ميدان 17 شهريور کنونی) کشيده شده بود. اين خيابان شيخ طوسی (يا شايد هم خواجه نصير طوسی) نام داشت. نزديکترين جا به اطراف حرم بود و در اطراف آن مغازهای هم وجود نداشت که تبديل آن به بازار مانع تازهای ايجاد کند.
به دستور استاندار و نايبالتوليه وقت، يعنی عبدالعظيم وليان، که عمليات تخريب اطراف حرم و تعريض خيابان تهران (امام رضا عليهالسلام) را هم او انجام داده بود، بلافاصله کار احداث اين بازار در ميانه خيابان يادشده شروع شد و با هزينه 332 ميليون ريال، در فرصتی کوتاه، بازاری دوطبقه مجموعاً به درازای سه کيلومتر با اين مشخصات راهاندازی شد:
زيربنا: 43000 مترمربع
طول: 750 متر
عرض: 30 متر
ارتفاع: 15 متر
دارای دو راسته، هر راسته: 100 متر
در هر يک از راستههای اول و ششم: 156 باب مغازه
در هر يک از راستههای دوم تا پنجم: 176 باب مغازه
سردرِ مغازهها با طرحهای حصيری و هندسی با مصالحی از جنس آجر تزيين شده و بخشی از هوای بازار از طريق آجرچينی شبکهای تأمين شد.
سقف راستهها با آهن و آجر و پوششی از سيمان به شکل طاقضربی گهوارهای ساخته شد.
در فاصله هر دو راسته، يک هشتی با طول حدود 17 متر با آبنما و جای استراحت مانند چارسوقهای قديمی و نُه گنبد کوچک و بزرگ قرار احداث شد که اينک اثری از آن باقی نيست و همه تبديل به مغازه شده است.
علاوه بر اين بازار، در کنار آن نيز يازده سرای تجاری ساخته شد که مجموعاً 29000 متر مربع زيربنا و 1084 حجره است.
در دو طرف بازار دو خيابان به عرض ده متر برای رفتوآمد خودروها احداث گرديد و از آن خيابان نيز گذرگاهی به هر راسته گشوده است.
به ياد داريم که مغازههای اين بازار در ابتدا به کسبهای که محل تجاری ايشان در اطراف حرم تخريب شده بود، بهازای 27 هزار تومان واگذار میشد و حجرههای واقع در سراهای يازدهگانه هم در اختيار تاجرانی قرار میگرفت که دفاتر بازرگانیشان از بين رفته بود. هر چند به دلايل مختلف، از جمله دلايل شرعی، در آغاز استقبال چندانی از مغازهها نشد، اما اندکاندک و در گذر زمان، مغازهها دستبهدست شد و بازار رونق گرفت، اما حجرههای تجاری هرگز مورد اقبال بازرگانان واقع نشد، و سرانجام نيز گويا در اختيار کارگاههای توليدی قرار گرفته است.
بازار رضا با عمری چهلساله، نمونه تازهای از بازارهايی است که ردپای آن را در تاريخ و سنت اين سرزمين میبينيم و اگر چارسوقهای آن خراب نمیشد و شکل ظاهری مغازههای آن در برابر تابلوها و تزيينات امروزی رنگ نمیباخت و فضاهای استراحت ميان راستهها به همان ترتيب آغازين خود باقی میماند، بیگمان، امروزه نمونه برجستهای از معماری دههای اخير شناخته میشد، هر چند هنوز هم با فضاهای سبزی که در ابتدا و انتهای بازار قرار دارد، و نمای آجر و کاشی آن، میتوان نظر بسياری از علاقهمندان حوزه معماری را به خود جلب کند.